سنگ مرمر (با نام های انگلیسی onyx stone و onyx marble) از سنگهای دگرگونی است که از دگرگونی سنگ آهک به وجود می آید و نوعی سنگ آهک است که با رسوب از صدها هزار سال پیش به وجود آمده است. کانی اصلی تشکیل دهنده آن کلسیت است.
سنگ مرمر یکی از سنگهای طبیعی با زیبایی منحصر به فرد است که به طور اساسی از ترکیب کلسیت (کربنات کلسیم) و یا دولومیت (کربنات مگنزیم) تشکیل میشود. این سنگ به دلیل الگوها و رنگهای زیبا و شفافیت طبیعیاش، از هزاران سال پیش در صنایع مختلف از جمله معماری، تزئینات و مصنوعات هنری به کار رفته است.
وجود کلسیت در مرمر باعث میشود سختی آن به گونهای باشد که بتوان آن را به خوبی تراشید. این ویژگی را در کنار شفافیت این سنگ بگذارید تا متوجه زیبایی دوچندان انواع آثاری باشید که با استفاده از این سنگ ساخته میشوند.
کاربردهای سنگ مرمر
سنگ مرمر با ظاهری بسیار زیبا و دلنشین کاربردهای فراوانی در ساخت انواع مصنوعات سنگی و کارایی فراوانی به عنوان سنگ ساختمان دارد. از این سنگ به صورت گستردهای برای مجسمهسازی استفاده می شود. نمای بنای تاج محل از سنگ مرمر است، این سنگ در بناهای زیارتی و حرمهای امامان نیز استفاده میشود. سنگ مرمر آبی در بازارهای جهانی به نام اُنیکس مشهور است. از ویژگیهای برجسته سنگ مرمر، عبور نور است.
معماری و ساختمانسازی: سنگ مرمر به عنوان یک ماده ساختمانی بسیار محبوب استفاده میشود. از آن در نمای داخلی و خارجی ساختمانها، سقفها، دیوارها، آسانسورها، زینترنها و ستونها بهره میبرند.
کفپوشها و تایلها: سنگ مرمر به دلیل مقاومت فشاری و قابلیت پولیش، به عنوان کفپوشها و تایلها در داخل و خارج ساختمانها استفاده میشود.
میزها و تختههای کانترتاپ: سنگ مرمر به عنوان سطوح کاری و تختههای کانترتاپ آشپزخانهها، حمامها و فضاهای دیگر استفاده میشود.
منضدات و سطوح کاری: در فضاهای تجاری مانند رستورانها، هتلها، بارها و مکانهای تجاری دیگر، از سنگ مرمر به عنوان سطوح کاری و منضدات استفاده میشود.
تزئینات داخلی و خارجی: از سنگ مرمر برای تزئین دیوارها، کمدها، پنلها، آینهها، تابلوها و سایر اجزای داخلی و خارجی ساختمانها استفاده میشود.
آثار هنری و مصنوعات: سنگ مرمر به عنوان مادهای برای آثار هنری و مصنوعات دستی مانند مجسمهها، تابلوها، جواهرات و غیره استفاده میشود.
قطعات فضای باز: سنگ مرمر در پارکها، محوطهسازیها، معابر و فضاهای عمومی به عنوان بلوکها، آبنماها و نمایندگیها استفاده میشود.
تزئینات قبرستانی: سنگ مرمر به عنوان مادهای برای تزئین قبرها و مزارها استفاده میشود.
آثار تاریخی و فرهنگی: سنگ مرمر در آثار تاریخی، قصورها، کلیساها، معابد و موزهها به عنوان مادهای برای حفظ و نمایش آثار فرهنگی و تاریخی مورد استفاده قرار میگیرد.
تراونیکس
سنگ تراونیکس سنگی با ترکیب تراورتن و مرمریت میباشد که با توجه به نور گذر بودن برخی از این سنگها از آن بعنوان انیکس یا همان مرمر در صنعت سنگ یاد میشود. استفاده از این سنگ در دکوراسیون داخلی ساختمان زیبایی خاصی در طراحی معمار و آرشیتکت به ساختمان میدهد.
تراونیکس در رنگهای مختلف: طلایی، زرد، سفید و شکلاتی است. با توجه به مطالعات پتروگرافی بافت سنگ بهطور کامل از کانیهای کربناته تشکیل شده وکانیهای اصلی سنگ شامل کلسیت، آراگونیت و کربنات آهن میباشد. تراونیکس در امور ساختمانی هم برای مصارف خارجی و هم نمای داخلی ساختمانها مانند پلهها، کف، ستون، دیوار و نمای بیرونی و غیره بکار گرفته میشود.
مرمریت
سنگ آهکی شکل گرفته از رسوبات دریاهای گرم و بیکران و ترکیب با گرانیت میلیونها سال قبل است. مرمریت دارای رگهها و فسیلهایی است که زیبایی خاصی به این سنگ میبخشد. مرمریت دارای زنجیرههایی به نام استیلولیت میباشد که مانند نوار قلب در بافت سنگ مشاهده میشود. این سنگ با توجه به وجود ناخالصیها به رنگهای روشن تا تیره و رنگی مانند: کرم، قرمز، قهوهای، صورتی، سیاه، خردلی، سبز و غیره دیده میشود.
مرمریت کاربرد مناسبی در نما و کف فرش داخلی و خارجی ساختمان دارند. عمده این سنگها از کشور هندوستان و اقلیت از کشور چین وارد میگردد و از بازار بسیار خوبی در ایران برخوردار هستند. از نمونه سنگهای مرمریت میتوان به گرین ماربل، انیکس، امپرادور لایت و دارک اشاره کرد. ویژگی قابل تشخیص سنگ مرمریت این است که می توان آن را با صیقل دادن براق کرد.
تاریخچه سنگ مرمر
دوران باستان: استفاده از سنگ مرمر به دورانهای باستان بازمیگردد. در این دوران، سنگ مرمر به عنوان یک ماده تزئینی و معماری در ساختمانها، مقبره ها و آثار هنری مورد استفاده قرار میگرفت.
دوره رومانی: در دوره رومانی، استفاده از سنگ مرمر به اوج خود رسید. این دوره با توسعه تکنیکهای برش، تراش و پولیش، موجب ایجاد آثار هنری و معماری بزرگی شد. معبدها، تئاترها، کلیساها و ساختمانهای دیگر با استفاده از سنگ مرمر ساخته شدند.
دوره رنسانس: در دوره رنسانس، استفاده از سنگ مرمر به عنوان یک نماد از زیبایی و ثروت دوباره ظاهر شد. این دوره به توسعه هنر، معماری و ایجاد آثار بزرگ با استفاده از سنگ مرمر پرداخت.
قرنهای نوزدهم و بیستم: در قرن نوزدهم، تکنیکهای جدیدی برای برش و تراش سنگ مرمر توسعه یافته و استفاده از آن در معماری و تزئینات ادامه یافت. در قرن بیستم نیز، از این سنگ در معماری مدرن و تزئینات مختلف استفاده شد.
استفاده مدرن: تا به امروز، سنگ مرمر همچنان در معماری، تزئینات داخلی و خارجی، هنرهای تجسمی و مصنوعات هنری به کار میرود. از آن در ساختمانها، کنیسهها، قصورها، تابلوها، منضدات و اشیاء دکوراتیو استفاده میشود.
سنگ مرمر با تاریخچهای که به هزاران سال پیش برمیگردد، نمادی از زیبایی، ماندگاری و شگفتی طبیعت است که همچنان در زمینههای مختلف هنری و صنعتی به کار میرود.
معادن سنگ مرمر در جهان
سنگ مرمر در سراسر جهان در مناطق مختلف استخراج میشود. این مناطق شامل کشورها و مناطقی هستند که به دلیل وجود رسوبهای کربنات کلسیم و دولومیت، به معادن سنگ مرمر معروف هستند. در زیر، چند نمونه از کشورها و مناطقی که معادن سنگ مرمر در آنها وجود دارد، آورده شده است:
ایتالیا: ایتالیا به عنوان یکی از مهمترین مناطق استخراج سنگ مرمر در جهان شناخته میشود. استانهای توسکانی و کارارا در ایتالیا به عنوان منابع اصلی تولید سنگ مرمر معروف هستند. سنگ مرمر کارارا به عنوان یکی از مرمرهای مشهور جهان شناخته میشود.
ترکیه: ترکیه نیز یکی از بزرگترین تولیدکنندگان سنگ مرمر در جهان است. مناطق مانند بوردور و دنیزلی در ترکیه دارای معادن سنگ مرمر با کیفیت بالا هستند.
یونان: یونان همچنین یکی از کشورهایی است که از معادن سنگ مرمر بهره میبرد. جزایر پاروس و ناکسوس در یونان معروف به تولید مرمر هستند.
چین: چین نیز یک منبع مهم برای تولید سنگ مرمر است. استان گوانگدونگ و هنان در چین دارای معادن سنگ مرمر هستند.
اسپانیا: اسپانیا هم یکی از کشورهایی است که در آن معادن سنگ مرمر وجود دارد. مناطقی مانند استان اوین و آلیکانته در اسپانیا تولید کنندگان مرمر هستند.
هند: هند نیز دارای معادن سنگ مرمر است که در مصارف مختلف به کار میرود.
ایران: در ایران نیز معادن سنگ مرمر وجود دارد و از این سنگ بهرهبرداری میشود. استانهای خراسان، فارس و کرمان به عنوان مناطقی با معادن سنگ مرمر شناخته میشوند.
پاکستان: پاکستان نیز یکی از تولیدکنندگان سنگ مرمر در جهان است و دارای معادنی با رنگها و الگوهای مختلف مرمر است.